Актуально о пенсии и ЕНПФ

Все что вы хотели узнать и спросить о ваших пенсионных делах - 52



«Руднет» продолжает знакомить рудничан с последними данными АО «Единый накопительный пенсионный фонд», которые мы начали публиковать с мая 2016 года и продолжаем в текущем году. Сегодня вы можете ознакомиться (на двух языках) с новой информацией специалистов ЕНПФ.



1. Базалық зейнетақыны есептеу механизмі қашан және қалай өзгереді?

Бүгінде мемлекеттік базалық зейнетақы барлық зейнеткерлерге еңбек өтілдерінің көлеміне қарамастан 14 466 теңге мөлшерінде төленеді (ең төмен күнкөріс деңгейінің жартысынан сәл жоғары). Ал 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап ол еңбек өтілі мен жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысу өтіліне байланысты төленетін болады. Яғни, зейнеткердің 1998 жылдың 1 қаңтарына дейінгі еңбек өтілі және жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 жыл және одан төмен болған жағдайда, базалық зейнетақы ең төменгі күнкөріс деңгейінің 54 пайызын (2018 жылы бұл – 15 273 теңге) құрайды. 10 жылдан асқан әрбір жыл үшін оның көлемі 2 пайызға ұлғайтылып отырады. Ал 33 жыл және одан жоғары болғанда базалық зейнетақының мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 100 пайызына тең болады (2018 жылы бұл – 28 284 теңге) және одан асырылмайды.

2. 2018 жылдың қаңтар айынан бастап, ай сайынғы төлемдерді есептеу әдістемесінің өзгеретіндігін естідім. Осыны түсіндіріп берсеңіз екен.

2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап БЖЗҚ-дан міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы төлемдері тек ай сайын ғана жүзеге асырылады. БЖЗҚ-дан төленетін ай сайынғы зейнетақы төлемдерінің мөлшері Үкімет Қаулысымен бекітілген, Зейнетақы төлемдерінің мөлшерін есептеуді жүзеге асыру әдістемесіне сәйкес, зейнетақы төлемдерінің жылдық сомасының он екіден бір бөлігі ретінде айқындалады. Әдістеме бойынша зейнетақы жинақтарының сомасын, алушының тиісті жасындағы зейнетақы жинақтарының ағымдағы құнының коэффициенті ескеріледі.

Зейнетақы жинақтарының ағымдағы құнының коэффициенті – зейнетақы жинақтарының инвестициялық басқаруда болған мерзімін есепке ала отырып олардың болашақтағы құнын ескеретін көрсеткіш. Зейнетақы төлемдерін алушының жасына қарай оның зейнетақы жинақтарының сомасы тиісті коэффициентке көбейтіліп 12-ге бөлінеді. Одан шығатын сома зейнетақы Қорынан жүзеге асырылатын ай сайынғы төлем болып табылады. Бірақ, ай сайынғы зейнетақы төлемдерінің мөлшері тиісті қаржы жылына белгіленген ең төмен күнкөріс деңгейінің 54 пайызынан төмен болмайды.

Егер Қорға жүгінген күні зейнетақы жинақтарының сомасы ең төмен зейнетақының 12 еселенген мөлшерінен аспаған болса, оларды толығымен алуға мүмкіндік бар екендігін тағы да еске саламыз. 2018 жылы бұл сома: 33 745 x12 = 404 940 теңгені құрайды. Егер зейнетақы жинақтары бұл сомадан артық болса, онда тек ай сайын төленеді.

3. Зейнетақы жинақтарының ағымдағы құны коэффициентінің шамасы қалай белгіленеді? Мысалдар келтіре отырып, түсіндіріп берсеңіз екен.

Зейнетақы жинақтарының ағымдағы құнының коэффициенттер кестесі ҚР Үкіметінің қаулысымен бекітілген және жинақтаушы зейнетақыны есептеу үшін 2003 жылдан бері қолданылып келеді. Коэффициенттер кестесі зейнеткерлер өмірінің орташа күтілген ұзақтығын ескере отырып, зейнетақы жинақтарын тиісті жылдарға үлестіруге мүмкіндік береді. Енді зейнетақы жинақтарының кесте бойынша қалай төленетіндігін мысал арқылы көрсетейік. Зейнеткерлік жасқа толған азаматтың зейнетақы жинақтарының сомасы 4 000 000 теңге болсын делік. Бекітілген әдістемеге сәйкес, 63 жаста зейнетақы жинақтарының ағымдағы құнының коэффициенті - 0,10467. Зейнетақы жинақтарының жалпы сомасын осы коэффициентке көбейтеміз – 418 680 теңге болады. Бұл соманыы 12-ге бөлеміз – 34 890 теңге шығады. Осы сома БЖЗҚ-дан алғашқы жылы ай сайын алынатын сома болып табылады. Бұдан кейінгі жылдары төлемдер тиісті жастағы коэффициенттер негізінде анықталады.

Бұл ретте 2018 жылы құрметті демалысқа шығатын азаматтардың 1998 жылға дейінгі еңбек өтілдері бар. Сәйкесінше олар ортақ зейнетқы да алады. Одан басқа, базалық зейнетақы төленеді. Ол 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап еңбек өтілі мен жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысу өтіліне байланысты есептелетін болады.

Мысал: Зейнеткердің 1998 жылдың 1 қаңтарына дейін 20 жылдық еңбек өтілі бар делік. Бұл еңбек кітапшасындағы жазбалармен расталады. 1998 жылдан кейін 13 жылдық еңбек өтілі бар делік. Бұл міндетті зейнетақы жарналарының төленгенімен және Мемлекеттік корпорацияның Бірыңғай есепке алу орталығымен расталады (бұрынғы зейнетақы төлеу бойынша мемлекеттік орталық).

Бұл жағдайда базалық зейнетақыны тағайындау үшін жиынтық еңбек өтілі 33 жылды құрайды (20 жылдық еңбек өтілі және жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 13 жыл). Демек, 2018 жылдың 1 шілдесінен бастап оның базалық зейнетақысының мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 100 пайызын құрайтын болады.

4. Коэффициенттің шамасы зейнетақы жинақтарының инвестициялану жағдайына тәуелді ме?

Осыған байланысты арттырушы коэффициент пайда болуы мүмкін бе?
Зейнетақы жарналары есебінен қалыптасатын жинақтарға күн сайын инвестициялық табыс есептеледі. Сәйкесінше бұл ай сайынғы зейнетақы төлемдерінің мөлшеріне оң әсер етеді.

Кезекті төлемнен кейін жеке зейнетақы шотындағы қаржы тұрақты түрде инвестицияланады және оған күн сайын табыс есептеледі. Демек, шоттағы зейнетақы жинақтарының сомасы арта түседі деген сөз. Сонымен қатар, зейнетақы жинақтарының көлемі зейнетақы жарналарының қомақты мөлшерде тұрақты аударылып отыруына да тәуелді.

Сонымен қатар инфляция деңгейі ескеріле отырып, ең төмен күнкөріс деңгейі, ең төмен зейнетақы және басқа да есептік көрсеткіштер жыл сайын қайта есептеліп отырады. Ал бұл ортақ және базалық зейнетақының мөлшеріне әсер етеді.

5. Зейнетақы жинақтарын зейнетақы Қорынан мерзімінен бұрын алуға бола ма?

ҚР «Зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңында жинақтаушы зейнетақы жүйесінен зейнетақы төлемдерін алу құқығы туындайтын жағдайлар нақты белгіленген. Зейнетақы жинақтарын біріншіден - зейнеткерлік жасқа толғанда, екіншіден – 1,2 топтардағы мүгедектігі бар адамдардың мүгедектігі мерзімсіз болып белгіленгенде, үшінші - Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерге тұрақты тұруға кеткен шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар кету фактiсiн растайтын құжаттарды ұсынған жағдайда ала алады. Сонымен қатар «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» Заңының 59-бабының 1-тармағына сәйкес Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы зейнетақы жинақтары ай сайын ең төмен зейнетақы мөлшерiнен кем емес төлемдi қамтамасыз етуге жеткілікті болған жағдайда 55 жасқа толған ерлер, 50 жасқа толған әйелдер өздерінің мiндеттi зейнетақы жарналары және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебiнен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарын пайдалана отырып, өздері таңдаған сақтандыру ұйымымен сақтандыру төлемдерiн өмiр бойы жүзеге асыру туралы зейнетақы аннуитетi шартын жасасуға құқылы. Бұл ретте әйелдер үшін зейнетақы аннуитетін жасау мерзімі 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап жыл сайын 6 айға өсіп отырады. Яғни, зейнетақы аннуитетін жасау 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап - 50,5 жасқа, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап - 51 жасқа, 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап - 51,5 жасқа, 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап - 52 жасқа, 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап - 52,5 жасқа, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап - 53 жасқа, 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап - 53,5 жасқа, 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап - 54 жасқа, 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап - 54,5 жасқа және 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап - 55 жасқа толғанда жүргізіледі. Заңда зейнетақы жинақтарын басқалай жолмен алу жағы қарастырылмаған. Бұл өте өзекті мәселе.

Зейнетақы төлемдері зейнеткердің лайықты өмір сүруін қамтамасыз етуге арналған. Сондықтан зейнетақы жарналарын ерте бастан қомақты көлемде зейнетақы Қорына аударған сайын, болашақта алар зейнетақы төлемдерінің мөлшері де арта түседі. Ал егер адамдар зейнетақы жарналарын аудармай, жалақыларын «конвертпен» алатын болса болашақта алатын зейнетақы төлемдерінңң мөлшері де мардымсыз болады.

Тағы да еске сала кетелік, жыл сайын инфляция деңгейі ескеріле отырып, ең төмен күнкөріс деңгейі, ең төмен зейнетақы және басқа да есептік көрсеткіштер қайта есептеліп отырады. Ал бұл ортақ және базалық зейнетақының мөлшеріне әсер етеді.




1. Расскажите, когда и как изменится механизм начисления базовой пенсии?
Сегодня базовая пенсия выплачивается всем гражданам одинаково в размере 14 466 тенге (чуть больше половины прожиточного минимума), независимо от трудового стажа. С 1 июля 2018 года базовая пенсия будет выплачиваться в зависимости от трудового стажа и от стажа участия в пенсионной системе. То есть, поменяется порядок расчета базовой пенсии. С 1 июля 2018 года 54% от размера прожиточного минимума, установленного на соответствующий год (в 2018 году это 15 273 тенге), будут получать те, кто имеет стаж участия в пенсионной системе 10 и менее лет. И за каждый год трудового стажа свыше 10 лет будет добавляться еще 2% от размера прожиточного минимума. То есть при стаже 33 лет можно получать максимальный размер базовой пенсии – 100% от прожиточного минимума (в 2018 году это 28 284 тенге).


2. Слышал, что с января 2018 года изменится методика расчета ежемесячных выплат. Поясните в чем будут заключаться изменения?

С 1 января 2018 года пенсионные выплаты из ЕНПФ за счет обязательных и обязательных профессиональных пенсионных взносов будут осуществляться только ежемесячно. Размер ежемесячной пенсионной выплаты из ЕНПФ будет определяться как одна двенадцатая годовой суммы пенсионных выплат, исчисленной в соответствии с Методикой осуществления расчета размера пенсионных выплат, утвержденной Постановлением Правительства.

Методика учитывает такие параметры, как сумма пенсионных накоплений, коэффициент текущей стоимости пенсионных накоплений в соответствующем возрасте получателя. Коэффициент текущей стоимости, в свою очередь показатель, который учитывает будущую стоимость денег с учетом периода времени, в течение которого накопления находятся в инвестиционном управлении.

В зависимости от возраста получателя сумма пенсионных накоплений получателя умножается на соответствующий коэффициент и делится на 12. Это и будет размер ежемесячной выплаты из ЕНПФ. При этом выплата исчисленного размера ежемесячной пенсионной выплаты будет осуществляться в размере не менее 54 процентов от прожиточного минимума, установленного на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.

Единовременно забрать пенсионные накопления будет возможно, если они на дату обращения не превышают 12-кратный размер минимальной пенсии. На сегодняшний день – это 374 940 тенге, в 2018 году - 33 745 х 12 = 404 940 тенге. Если накопления превышают эту сумму, они будут выплачиваться ежемесячно.


3. От чего зависит величина коэффициента текущей стоимости пенсионных накоплений? Поясните с примерами, пожалуйста.

Таблица коэффициентов текущей стоимости пенсионных накоплений утверждена постановлением Правительства РК и используется для расчета размера накопительной пенсии с 2003 года. Данная таблица коэффициентов позволяет распределить пенсионные накопления на соответствующие годы с учетом средней ожидаемой продолжительности жизни пенсионеров.

Давайте разберем пример выплаты пенсионных накоплений по «графику». Человек выходит на пенсию в 63 года с накоплениями 4 000 000 тенге.

Коэффициент текущей стоимости, согласно утвержденной методике, в 63 года составляет 0,10467. Умножаем его на сумму пенсионных накоплений и получаем сумму годовой выплаты 418 680 тенге, делим эту сумму на 12, получаем сумму 34 890 тенге, это и будет размер ежемесячной выплаты из ЕНПФ в первый год получения выплат. В последующие годы выплаты будут осуществляться по соответствующим коэффициентам.

При этом необходимо учитывать, что выходящие на заслуженный отдых в 2018 году имеют трудовой стаж до 1998 года и, соответственно, будут получать солидарную пенсию. Кроме того, им будет обеспечена базовая пенсия, которая с 1 июля 2018 года будет выплачиваться в зависимости от трудового стажа и стажа участия в пенсионной системе.

Пример: Человек имеет 20 лет трудового стажа до 1 января 1998 года, подтверждаемого его трудовой книжкой, 13 лет после 1998 года, отчислял обязательные пенсионные взносы в накопительную пенсионную систему, которые подтверждаются Единым учетным центром Государственной корпорации (бывший ГЦВП). В этом случае совокупный трудовой стаж для назначения базовой пенсии будет составлять 33 года (20 лет трудового стажа + 13 лет участия в накопительной пенсионной системе). Размер базовой пенсии будет составлять с 1 июля 2018 года 100% от размера ПМ.


4. Зависит ли величина коэффициента от инвестиционной составляющей накоплений и может ли появиться некий повышающий коэффициент?

От инвестиционного дохода зависит сумма накоплений, которая складывается из взносов и начисленного на них инвестдохода, что, в свою очередь, скажется на размере ежемесячных выплат. В тоже время оставшаяся после выплаты на индивидуальном пенсионном счете сумма постоянно инвестируется и получателю начисляется доход, то есть сумма к выплате будет больше.

Чем выше размер пенсионных накоплений, на который влияет регулярность и полнота взносов, тем больше сумма пенсионных выплат вкладчику (получателю), поскольку ограничения на максимальную сумму пенсионных выплат из ЕНПФ отсутствуют.

При этом также ежегодно производится индексация расчетных показателей с учетом инфляции, таких как минимальный прожиточный минимум, минимальная пенсия и другие, что скажется на размере базовой и солидарной и, соответственно, совокупной пенсии.


5. Можно ли досрочно снять деньги из пенсионного фонда?

Законом «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан» четко определены условия, при которых возникает право на выплаты из накопительной пенсионной системы. Первое – это достижение пенсионного возраста. Второе –установление инвалидности 1 или 2 группы бессрочно. Третье – если получатель является иностранцем или лицом без гражданства, выехавшим за пределы нашей страны на постоянное место жительства. И наконец, четвертое, при достаточности пенсионных накоплений для обеспечения выплаты не ниже размера минимальной пенсии в соответствии с пунктом 1 статьи 59 Закона возможно заключение договора пенсионного аннуитета со страховой организацией для мужчин в 55 лет, для женщин в 50 лет (с 1 января 2018 года - 50,5 года, с 1 января 2019 года - 51 года, с 1 января 2020 года - 51,5 года, с 1 января 2021 года - 52 лет, с 1 января 2022 года - 52,5 года, с 1 января 2023 года - 53 лет, с 1 января 2024 года - 53,5 года, с 1 января 2025 года - 54 лет, с 1 января 2026 года - 54,5 года, с 1 января 2027 года - 55 лет).
Других оснований для изъятия пенсионных накоплений, в т.ч. досрочного Законом не предусмотрено. Это очень актуальный вопрос. Необходимо понять, что пенсионные отчисления имеют целевое назначение, и эти деньги необходимы, когда мы не будем трудиться. Осознание гражданами важности и значимости формирования пенсионных сбережений – очень важный момент, и чем раньше произойдет это осознание, тем лучше.

Если люди не будут делать накопления сейчас, если будут продолжать получать зарплату «в конвертах», то размер их будущей пенсии будет невелик. Ведь чем выше размер пенсионных накоплений, на который влияют размер взносов, полнота и регулярность взносов, тем больше сумма пенсионных выплат получателю, поскольку ограничения на максимальную сумму выплат отсутствуют. При этом также ежегодно производится индексация расчетных показателей с учетом инфляции, таких как минимальный прожиточный минимум, минимальная пенсия и другие, что скажется на размере базовой и выплат из ЕНПФ, соответственно, совокупной пенсии.





���������� dle �������������� ������� ������ ��� ���