Актуально о пенсии и ЕНПФ

Все что вы хотели узнать и спросить о ваших пенсионных делах - 3



Руднет продолжает знакомить рудничан с последними данными АО «Единый накопительный пенсионный фонд», которые мы начали публиковать 5 и 8 мая. Сегодня вы можете ознакомиться (на двух языках) со следующими ответами квалифицированных специалистов акционерного общества «ЕНПФ» на ваши вопросы. Сразу отметим, что если у вас возник свой пенсионный вопрос, то вы можете разместить его в комментарии к этой статьи (см. внизу). Ответ вы получите в последующих публикациях Руднета.



БЖЗҚ туралы 5 сұрақ

1. Шартты-жинақтаушы бөлшек дегеніміз не? Оның зейнетақыға әсері қандай?

2018 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданыстағы жинақтаушы зейнетақы жүйесіне өзгерістер енгізіледі, яғни шартты-жинақтаушы бөлшек немесе жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (ЖМЗЖ) енгізіледі.

Бұл үшін БЖЗҚ-да әрбір қызметкерге шартты зейнетақы шоты ашылады, оның атына жұмыс беруші өз қаражаты есебінен қызметкердің ай сайынғы кірісінің 5 % мөлшерінде ЖМЗЖ аударатын болады. Жаңа ЖМЗЖ-ның басты артықшылығы жұмыс беруші сол үшін аталған жарналарды жүзеге асырған зейнеткер тіпті оның шартты зейнетақы шотындағы қаражаты біткен жағдайда да, зейнетақысын осы бөлшектен өмір бойы алатын болады (ЖМЗЖ-ны жиынтығында кемінде 60 күнтізбелік айда аударған кезде).


2. Бүгінгі таңда Қазақстанда қандай зейнетақы үлгісі бар?

Қазіргі уақытта Қазақстанда зейнетақымен қамсыздандыру бір уақытта ортақ және жинақтаушы жүйелердің тетіктерін қатар қамтитын үш деңгейден тұрады.

Бірінші деңгей – бұл зейнетақы төлемдері халықтың жұмыс істейтін бөлігінің салық аударымдары мен өзге де түсімдер есебінен мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылатын ортақ зейнетақы жүйесі. Бұл зейнетақы базалық және еңбек деп аталатын екі бөліктен құралған. Базалық зейнетақы барлық зейнеткерлерге және зейнетке шыққан сәтте еңбек өтілі 1998 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша кемінде алты айды құрайтын тұлғаларға төленеді.

Екінші деңгей – бұл Қазақстан азаматтары, Қазақстанда тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғалар үшін ай сайынғы табыстан 10 пайыз міндетті зейнетақы жарналары және зиянды әрі қауіпті өндірістерде жұмыс істейтін қызметкерлердің пайдасына жұмыс берушінің қаражаты есебінен аударылатын қызметкерлердің ай сайынғы табысынан 5 пайыз міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары бар міндетті жинақтаушы зейнетақы жүйесі. Өндірістер, жұмыстар мен кәсіптер тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді. 2018 жылдан бастап жұмыс берушінің барлық қызметкерлер үшін олардың шартты зейнетақы шоттарына қызметкердің ай сайынғы табысынан 5 пайыз мөлшерінде төлейтін (олардың еңбек жағдайларына қарамастан) міндетті зейнетақы жарналары қосылады.

Үшінші деңгей – ерікті зейнетақы жарналарына (ЕЗЖ) негізделген жинақтау жүйесі. ЕЗЖ көлемі, оларды төлеу тәртібі мен кейінгі төлемдер тараптардың ЕЗЖ есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарттағы келісімдер бойынша анықталады.


3. 2018 жылғы 1 шілдеден бастап базалық зейнетақының жаңаша есептелетіні жайында естідің бе? Айтып бересіз бе?

2015 жылғы 2 тамызда Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне зейнетақымен қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңына қол қойды. Аталған Заңға сәйкес, сонымен бірге Қзақстан Республикасының 2015 жылғы 28 қазандағы № 369-V заңына сәйкес түзетулер ескеріле отырып, 2018 жылғы 1 шілдеден бастап зейнетақы жүйесіне қатысу өтіліне қарай зейнет жасына жеткен кезде мемлекеттік базалық зейнетақы төлемдерін тағайындау тәртібін өзгерту көзделеді. Мәселен, зейнетақы жүйесіне қатысу өтілі 10 және одан аз жылды құраған кезде немесе ол болмаған кезде базалық зейнетақының мөлшері республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейі шамасының 50%-на тең болады. Мұнда он жылдық еңбек өтілінен асатын әрбір толық жыл үшін базалық зейнетақы 2%-ға ұлғаяды, бірақ республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі күнкөріс деңгейі шамасының 100%-нан аспайды.


4. Жаңа зейнетақы заңнамасын қабылдауға байланысты, қандай бөлшектерден болашақ зейнетақы құрылатын болады?

1998 жылғы 1 қаңтарға дейін кемінде 6 ай еңбек өтілі бар адамдар жинақтаушы және шартты-жинақтаушы жүйелердің (бұдан әрі – ШЖЖ) төлемдерімен қатар бюджеттен базалық, ортақ зейнетақы алатын болады.

Осылайша, зейнетақы мыналар есебінен қалыптасады:
1) бюджеттік қаражат:
- 1998 жылғы 1 қаңтарға дейін кемінде алты күнтізбелік ай еңбек өтілі болған кезде еңбек зейнетақысы;
- мөлшері еңбек өтіліне және жинақтаушы зейнетақы жүйесіне қатысуға байланысты болатын базалық зейнетақы;
2) жинақтаушы зейнетақы:
- қызметкердің ай сайынғы кірісінен 10% міндетті зейнетақы жарналары (бұл - біздің 1998 жылдан бастап өз жалақымыздың 10%-ын ай сайын аудара отырып жинайтын сома);
- қызметкердің ай сайынғы кірісінен 5% міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұл - 2014 жылғы 1 қаңтардан бастап жұмыс беруші зиянды (аса зиянды) еңбек жағдайларында жұмыс істейтін қызметкерлердің пайдасына өз қаражаты есебінен аударатын сома);
- 2018 жылы енгізілетін, жұмыс берушінің барлық қызметкерлер үшін қызметкерлердің шартты зейнетақы шоттарына (еңбек жағдайларына қарамастан) төлейтін жаңа 5% міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары. Осы шоттардан төлемдер жиынтығында кемінде 60 күнтізбелік ай ЖМЗЖ аударылған жағдайда ғана 2023 жылға дейін жүзеге асырылатын болады


5. Зейнетақы жинақтары қалай мұраға қалдырылады?

БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар адам қайтыс болған жағдайда міндетті, міндетті кәсіптік және ерікті зейнетақы жарналары есебінен қалыптасқан зейнетақы жинақтары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мұраға алынады.

Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары мұраға берілмейді (себебін еске түсірейік, бұл жарналарды жұмыс беруші аударатын болғандықтан қызметкердің жеке меншігі болмайды). Бірақ, қайталап айтамыз, зейнеткер тіпті оның шартты зейнетақы шотындағы қаражаты біткен жағдайда да, зейнетақысын осы бөлшектен өмір бойы алатын болады (жиынтығында кемінде 60 күнтізбелік ай бұрын аударылған ЖМЗЖ болуға тиіс).

Анықтамалық ақпаратты 8 800 080 11 77 телефон нөмірі арқылы байланыс орталығынан немесе 1414 телефоны арқылы ортақ байланыс орталығынан алуға болады. Қазақстан аумағында қоңырау шалу тегін.




5 вопросов ЕНПФ


1. Что такое условно-накопительный компонент? Как он будет влиять на пенсию?

С 1 января 2018 года вносятся изменения в действующую накопительную пенсионную систему – вводится условно-накопительный компонент или обязательные пенсионные взносы работодателя (ОПВР).

Для этого в ЕНПФ будут открыты условные пенсионные счета на каждого работника, на имя которого работодатель за счет собственных средств будет перечислять ОПВР в размере 5 % от ежемесячного дохода работника. Главным преимуществом новых ОПВР является то, что пенсионер, за которого работодатель осуществлял эти взносы, будет получать пенсию из этого компонента пожизненно, даже если средства на его условном пенсионном счете будут исчерпаны (при условии перечисления ОПВР в совокупности не менее 60 календарных месяцев).


2. Какая пенсионная модель на сегодняшний день существует в Казахстане?

В настоящее время пенсионное обеспечение Казахстана состоит из трех уровней, сочетающих одновременно механизмы солидарной и накопительной систем.

Первый уровень – это солидарная пенсионная система, в которой пенсионные выплаты осуществляются из государственного бюджета за счет налоговых отчислений работающей части населения и других поступлений. Эта пенсия складывается из двух составляющих: базовой, которая выплачивается всем пенсионерам и так называемой трудовой, которая выплачивается тем, чей трудовой стаж на момент выхода на пенсию по состоянию на 1 января 1998 года составляет не менее шести месяцев.

Второй уровень – это обязательная накопительная пенсионная система с фиксированным 10-процентным размером обязательных пенсионных взносов от ежемесячного дохода для граждан Казахстана, иностранцев и лиц без гражданства, постоянно проживающих в Казахстане, и 5-процентным размером обязательных профессиональных пенсионных взносов от ежемесячного дохода работников, перечисляемых за счет средств работодателя в пользу работников, занятых на вредных и опасных производствах. Перечень производств, работ и профессий утверждается Правительством Республики Казахстан. С 2018 года добавятся обязательные пенсионные взносы работодателя в размере 5 процентов от ежемесячного дохода работников, которые будет платить работодатель за всех работников (вне зависимости от их условий труда) на условные пенсионные счета работников.

Третий уровень – накопительная система, основанная на добровольных пенсионных взносах (ДПВ). Размер ДПВ, порядок их уплаты и последующей выплаты определяется по соглашению сторон договора о пенсионном обеспечении за счет ДПВ.


3. Слышал, что с 1 июля 2018 года базовая пенсия будет начисляться по- новому. Расскажите, как?

2 августа 2015 года Глава государства подписал Закон Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам пенсионного обеспечения». Согласно этому Закону, в т.ч. с учетом поправок в соответствии с Законом Республики Казахстан от 28 октября 2015 года № 369-V, с 1 июля 2018 года предусматривается изменение порядка назначения государственной базовой пенсионной выплаты при достижении пенсионного возраста в зависимости от стажа участия в пенсионной системе. Так, размер базовой пенсии при стаже участия в пенсионной системе 10 и менее лет или его отсутствии будет равен 50% от величины прожиточного минимума (ПМ), установленной на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете, с увеличением ее размера за каждый полный год стажа участия в пенсионной системе сверх десяти лет на 2 процента, но не более 100% от величины прожиточного минимума, установленной на соответствующий финансовый год законом о республиканском бюджете.


4. С принятием нового пенсионного законодательства, из каких компонентов будет складываться будущая пенсия?

Лица, имеющие трудовой стаж до 1 января 1998 года не менее 6 месяцев, будут получать базовую, солидарную пенсию из бюджета наряду с выплатами из накопительной и условно-накопительной систем (далее – УНС).

Таким образом, пенсия будет формироваться за счет:

1) бюджетных средств:

- трудовой пенсии при наличии стажа до 1 января 1998 года не менее шести календарных месяцев;

- базовой пенсии, размер которой будет зависеть от трудового стажа и участия в накопительной пенсионной системе;

2) накопительной пенсии:

- 10% обязательных пенсионных взносов от ежемесячного дохода работника (это та сумма, которую мы копим, начиная с 1998 года, ежемесячно отчисляя по 10% от своей зарплаты),

- 5% обязательных профессиональных пенсионных взносов от ежемесячного дохода работника (это та сумма, которую, начиная с 1 января 2014 года, перечисляет работодатель за счет собственных средств в пользу работников, которые трудятся на работах с вредными (особо вредными) условиями труда);

- и новых, вводимых с 2018 года 5% обязательных пенсионных взносов работодателя, которые будет платить работодатель за всех работников (вне зависимости от их условий труда) на условные пенсионные счета работников. Выплаты с этих счетов станут производиться не ранее 2023 года – при условии перечисления ОПВР в совокупности не менее 60 календарных месяцев.


5. Как будут наследоваться пенсионные накопления?

Пенсионные накопления, сформированные за счет обязательных, обязательных профессиональных и добровольных пенсионных взносов, в случае смерти лица, имеющего пенсионные накопления в ЕНПФ, наследуются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Обязательные пенсионные взносы работодателя по наследству передаваться не будут (поскольку, напомним, они не являются собственностью работников, т.к. эти взносы перечисляет работодатель). Но, повторимся, пенсионер будет получать пенсию из этого компонента пожизненно, даже если средства на его условном пенсионном счете будут исчерпаны (при условии наличия перечисленных ОПВР в совокупности не менее 60 календарных месяцев).


Справочную информацию можно получить в Call-центр фонда по номеру 8 800 080 11 77 или в едином контакт-центре по телефону 1414. Звонок по Казахстану бесплатный.

���������� dle �������������� ������� ������ ��� ���